Chú thích Từ_Vị

  1. Nay là Thiệu Hưng, Chiết Giang
  2. Nay là phía đông Phụng Tiết, Trùng Khánh
  3. Chang-tai Hung (1985). Going to the People: Chinese Intellectuals and Folk Literature, 1918-1937. Harvard University Press. tr. 85.
  4. Trong thời gian làm mạc liêu cho Hồ Tông Hiến, Từ Vị thi Hương lần thứ 8 và thất bại. Viên Hoành Đạo, tlđd dẫn lời kể của Đào Vọng Linh rằng Hồ Tông Hiến đã ngầm nói giúp Từ Vị, nhưng ông lại đánh mất bài thi
  5. Minh sử, tlđd chép “Đến khi Tông Hiến hạ ngục, Vị sợ họa, bèn phát cuồng, dẫn cự trùy (đục) vào tai, sâu vài tấc, lại lấy chùy (vồ) đập nát bìu dái, đều không chết.”
  6. Cố Cảnh Tinh, tlđd, quyển 43 chép “Văn Trường ném chùy (vồ) giết vợ kế đấy. Ngày trời tuyết có đứa trẻ co ro dưới bếp, vợ thương xót, cho mượn tiết phục. Văn Trường mắng lớn, vợ cũng mắng. Khi ấy (Văn Trường) cầm cù dọn băng, giận ném vợ, trúng nhầm (chỗ yếu hại).” (褻服/tiết phục: áo lót, áo mặc ở nhà; 欋/cù: 1 dạng cào 4 răng mà người Tề, Lỗ gọi là Cù.) Phùng Mộng Long kể một câu chuyện nhuốm đầy màu sắc huyễn hoặc trong Tình sử loại lược quyển 13 – Tình hám loại: Từ Văn Trường Lưu trữ 2016-08-27 tại Wayback Machine:Người Sơn Âm là Từ Vị, tự Văn Trường, tài cao không được dùng. Hồ thiếu bảo Tông Hiến làm Tổng đốc Chiết Tây, mời làm ký thất, sủng dị vô cùng. Vị từng đi chơi, những tăng nhân của chùa mỗ tại Hàng Châu không lễ phép với ông, nên ngậm hờn. Đêm nghỉ nhà kỹ nữ, trộm một chiếc hài ngủ của cô ấy (睡鞋/thụy hài: đời xưa, phụ nữ đi ngủ thường xỏ giày mũi mềm đế mềm), giấu trong tay áo đem vào mạc phủ, nói dối với thiếu bảo, rằng tìm được trong tăng phòng của chùa mỗ. Thiếu bảo giận không tra rõ, bắt 2, 3 nhóm tăng nhân chùa ấy, chém ở viên môn.Vị làm người đa nghi lại ghen tuông. Sau khi vợ mất thì tái hôn, liền có hiềm nghi mà bỏ vợ. Rồi lại cưới vợ trẻ, rất có nhan sắc. Một ngày, Vị đang từ ngoài trở về, chợt nghe trong nhà có tiếng cười lớn vui vẻ, ghé mắt vào cửa sổ, thấy một tăng nhân đẹp trai, tuổi chừng hơn 20, đặt vợ ông ở trên đùi, ôm nhau mà ngồi. Vị giận, đi lấy đao, gậy, xông vào muốn đánh hắn, thì không thấy nữa. Hỏi vợ, vợ nói không biết. Một tuần sau, lại từ ngoài quay về, thấy tăng nhân trẻ tuổi trước đây với vợ đều ngủ ngày nằm trên giường. Vị không kìm được phẫn nộ, tiếng như cọp gầm, tiện lấy chân đèn đâm hắn, trúng đỉnh đầu vợ nên mà chết, bèn chịu tội vào ngục. Sau nhờ người giúp mà được tha. Một ngày rảnh rỗi, chợt nghĩ ra là tăng nhân báo thù. Thương vợ mình vô tội mà chết, làm bài phú Thuật mộng thi 2 chương rằng: Nguyên tác: 述梦诗. 1. 伯劳打始开, 燕子留不住. 今夕梦中来, 何似当初不飞去. 怜羁雌, 嗤恶侣. 两意茫茫坠晚烟, 门外鸟啼泪如雨. 2. 跣而濯, 宛如昨, 罗鞋四钩闲不着. 棠梨花下踏黄泥, 行踪不到栖鸳阁. (Hán Việt: Thuật mộng thi. 1. Bá lao đả thủy khai, Yến tử lưu bất trụ. Kim tịch mộng trung lai, Hà tự đương sơ bất phi khứ. Liên ki thư, Xuy ác lữ. Lưỡng ý mang mang trụy vãn yên, Môn ngoại điểu đề lệ như vũ. 2. Tiển nhi trạc, Uyển như tạc, La hài tứ câu nhàn bất trứ. Đường lê hoa hạ đạp hoàng nê, Hành tung bất đáo tê uyên các.) Từ đây không làm phú nữa.
  7. 周易参同契/Chu Dịch tham đồng khế là tác phẩm giảng dạy thuật luyện đan, tác giả là Ngụy Bá Dương (魏伯阳) đời Đông Hán. Chữ 参/tham thật ra là chữ 三/tam/số 3, tức là 3 chủ đề của tác phẩm: Chu Dịch, Hoàng Lão, lô hỏa. Từ Vị dựa vào tác phẩm này mà nắm vững các quy luật biến đổi vật chất, giúp ích rất nhiều tài năng hội họa của ông về sau
  8. 葬书/Táng thư có 1 quyển, là kinh điển đầu tiên của thuật phong thủy, tương truyền là do Quách Phác trước tác
  9. 童试/đồng thí là cuộc thi sát hạch tư cách tham gia khoa cử của thí sinh. Thời Đường, Tống gọi là Châu huyện thí; Minh, Thanh gọi là quận thí. Cuộc thi bao gồm 3 vòng sát hạch gọi là Huyện thí, Phủ thí và Viện thí
  10. 童生/Đồng sanh: đời Minh – Thanh gọi người đọc sách đã có tư cách khảo thí (tức vượt qua đồng thí)
  11. 廪生/lẫm sanh tức 廪膳生员/lẫm thiện sanh viên (lẫm: cấp, thiện: thức ăn) là đồng sanh được trường công ở địa phương (phủ học, châu học, huyện học) cấp 1 khoảng thực phẩm (hoặc tiền) hàng tháng nhằm bổ trợ cho việc học. Lẫm sanh ở mỗi cấp hành chánh đều có hạn ngạch, Phủ: 40 người, Châu: 30 người, huyện: 20 người
  12. Đào Vọng Linh (chữ Hán: 陶望龄), tự Chu Vọng, hiệu Thạch Quỹ, nhà văn đời Minh, thành viên phái Công An, từng đỗ Thám hoa
  13. Vương Sủng (chữ Hán: 王宠), hiệu Nhã Nghi sơn nhân, nhà thư pháp, nhà hội họa đời Minh
  14. Văn Bích, tự Trưng Minh, quen dùng tên tự (chữ Hán: 文征明), nên đổi tự Trưng Trọng, nhà thư pháp, nhà hội họa đời Minh, cùng thời với Vương Sủng, lãnh tụ của Ngô phái
  15. Vĩnh tự bát pháp (chữ Hán: 永字八法) là phép vẽ 8 nét của chữ 永/vĩnh, cũng là kỹ thuật cơ bản của thư pháp chữ Hán
  16. Tự lâm (chữ Hán: 字林) là bộ tự điển do Lữ Thầm (nhà Tấn) trước tác, có 12824 chữ
  17. Viên Hoành Đạo (chữ Hán: 袁宏道), tự Trung Lang, hiệu Thạch Công, nhà văn đời Minh, thành viên phái Công An, tác phẩm tiêu biểu là 晚游六桥待月记/Vãn du lục kiều đãi nguyệt ký, miêu tả cảnh sắc Tây Hồ
  18. Mai Quốc Trinh (chữ Hán: 梅国桢) tự Khắc Sanh, tiến sĩ nhà Minh, sử cũ có truyện
  19. Trong bài ca dân chài có câu “Ba Đông tam hạp Vu Hạp trường, viên minh tam thanh lệ triêm thường” Tạm dịch: Ba Đông có 3 hạp (mỏm núi thè vào trong nước) thì Vu Hạp dài nhất, (nghe) vượn kêu 3 tiếng thì nước mắt ướt đẫm xiêm áo. Ý của Từ Vị là vở kịch này vô cùng cảm động vậy!
  20. Vương Ký Đức (chữ Hán: 王骥德), nhà biên kịch đời Minh, cháu họ của Vương Dương Minh, tác phẩm tiêu biểu là vở kịch Nam hoàng hậu (miêu tả mối tình đồng tính giữa Trần Văn đếHàn Tử Cao). Khúc luật (曲律) gồm 4 quyển, là tác phẩm lý luận về mọi phương diện trong sáng tác hý khúc, tán khúc

Tài liệu tham khảo

WikiPedia: Từ_Vị http://article.netor.cn/article/memtext_110669.htm... http://article.netor.cn/article/memtext_110670.htm... http://open-lit.com/listbook.php?cid=13&gbid=275&b... http://ctext.org/library.pl?if=gb&res=3760 http://ctext.org/wiki.pl?if=en&res=180151 http://ctext.org/wiki.pl?if=gb&chapter=80135 https://books.google.com/books?id=1GhQ6TI7HckC&pg=... https://web.archive.org/web/20160827211112/http://... https://zh.wikisource.org/wiki/%E8%90%AC%E6%9B%86%... https://zh.wikisource.org/zh/%E6%98%8E%E5%8F%B2/%E...